Dünya’nın Şekli ve Hareketleri

Güneş Işınlarının Yere Düşme Açısı ve Gölge Boyları Dünya’nın eksen eğikliğine ve yıllık hareketine bağlı olarak Güneş ışınlarının yeryüzüne düşme açısı yıl boyunca değişir. Bu durumdan yıl içinde cisimlerin gölge boyları ve yönleri de etkilenir. Gölge yönleri, yaşanan tarihlere göre dönenceler arasında bazen kuzeye bazen de güneye düşer. Yengeç Dönencesi’nin …

Dünya’nın şekli, yıllık hareket ve eksen eğikliği, sıcak ve soğuk su akıntıları, genel hava dolaşımı ile kara ve denizlerin dağılışı yeryüzünde farklı iklim kuşaklarını ortaya çıkarmıştır. Dünya’nın yıllık hareketi ve eksen eğikliğine bağlı olarak Güneş ışınlarının yere düşme açısı yıl boyunca değişir. Buna göre belirlenen iklim kuşaklarına matematik iklim kuşakları …

Yılın iklim şartları bakımından farklılık gösteren bölümlerine mevsim denir. Dünya’nın yıllık hareketi ve eksen eğikliğine bağlı olarak oluşan mevsimlere matematiksel mevsimler denir (Görsel 1.49.). Dört mevsim sadece orta kuşakta belirgin olarak yaşanmaktadır. Coğrafi konum şartları, o yerde matematiksel mevsimlerin belirgin olarak yaşanmasını engelleyebilir. Örneğin Dünya’nın her yerinde olduğu gibi Erzurum’da …

Dünya, Güneş çevresindeki hareketini elips şeklinde bir yörüngede 365 gün 6 saatte tamamlar. Bu harekete takvim yılı veya güneş yılı denir. Yörüngenin bulunduğu düzleme de ekliptik veya yörünge düzlemi denir. Dünya, 3 Ocak’ta (günberi veya perihel) Güneş’e en yakın konumda; 4 Temmuz’da da (günöte veya aphel) en uzak konumdadır. Bu …

Dünya, kuzey ve güney kutup noktalarından geçtiği varsayılan yer ekseni etrafında batıdan doğuya doğru döner (Görsel 1.46.). Dünya’nın bir tam dönüşü 24 saat sürer. Bu süreye bir gün adı verilir. Dünya’nın ekseni etrafındaki dönüşüne bağlı olarak iki türlü hız ortaya çıkar. Dünya’nın günlük hareketi esnasında birim zamanda aldığı yola çizgisel …

Gök varlıklarının bütününü (yıldız, gezegen, asteroit, meteor vb.) içinde bulunduran sonsuz boşluğa uzay denir. Dünya, uzay boşluğu ve diğer gök cisimleri ile birlikte evrende (kainat) yer alır. Evren, boyutları bilinemeyen ve hesaplanamayan bir boşluktur. Evrende sayısı bilinmeyen galaksi (gök ada) sistemleri bulunur. Galaksilerin içinde çok sayıda yıldız sistemleri bulunur. Dünya …

Eski çağlardan beri Dünya’nın yuvarlak bir şekle sahip olduğu düşünülmekteydi. Daha sonra küreye benzediği kesin olarak kabul edilmiştir. Ancak günümüzde Dünya’nın şeklinin tam olarak neye benzediği uzay teknolojilerinin gelişmesiyle öğrenilebilmiştir. Uzaydan alınan fotoğrafl ar ve yapılan ölçümler, Dünya’nın herhangi bir geometrik şekle benzemediğini göstermektedir (Görsel 1.43.). Dünya’nın kutuplardan basık, Ekvator’dan …

Dünyanın eksen eğikliği de iklimleri etkiler. Aslında bizim uydularımız asıl *suçlu*. Ama ya uydulara sahip olmasaydık? İklim değişikliği yine de olur muydu? 21 Aralık’ta kuzey yarım küre için kış gündönümü ve güney için yaz gündönümü zamanı gelir. Dünya’nın çok ilginç bir özelliği nedeniyle mevsimsel değişiklikler meydana gelir: eksen eğikliği. Şu anda eksen eğikliği yaklaşık …

Türkiye’de Buzul Aşındırma Ve Biriktirme Şekilleri Nelerdir? Sahip olduğu enlem özelliğinden dolayı Türkiye’de buzul aşındırma ve biriktirme şekillerine çok az rastlanır. Türkiye’de buzullar genellikle yüksek dağların kuzeye bakan yamaçlarında görülür. Türkiye’de kıyılarda 3000 metre, iç kesimlerde 3500 metreden yüksek dağların tamamına yakınında buzullara rastlanır. Toroslar, Kuzey Anadolu Dağları, Ağrı Dağı …

Dünyanın Güneş çevresindeki dönüşüne yıllık hareket veya Dünyanın dolanma hareketi denir. Dünya Güneş çevresinde, doğudan batıya doğru elips biçiminde bir yörüngede hareket eder. Dünyanın Güneş etrafındaki bir dönüşü 365 gün ve yaklaşık bir saat sürer. Bu yüzden her dördüncü yıl artık yıldır ve Şubat ayının 29, yılın ise 366 günü …